İRAN KEDİSİ

Diğer Adı: Fars Kedisi, Persian Cat

Yaşam Süresi: 10-16 yıl yaşayabilir.

Kilo: Erkek 5-7 kg, dişi 3-5 kg aralığında.

Fiyat: 600 TL ile 2.500 TL arasında. (detay)

İran Kedisi Hakkında

Kökeni İran olan bu kedi (Fars Kedisi) İran coğrafyasında 17.Yüzyılın başlarında keşfedilmiştir. İnsan eli değmemiş ve doğal yollarla ortaya çıkmıştır. Dünya üzerinde dağılımı horasanda ihraç edilen ülkelerin 1620’li yıllarda Pietro della Valle tarafından Ankara’dan İtalya’ya gelmesiyle başlamıştır. Aynı dönemde Nicholas-Claude Fabri de Peiresc tarafından da Fransa’ya götürülen bu cins kısa bir sürede tüm dünyaya yayılmıştır.

Köken olarak hala gizemini korusa da Mısır hiyerogliflerinde uzun tüylü bir kedi olduğu söylenir. Bu yüzden, bu kedi cinsinin İran kedisi olduğu da söylenir. Ayrıca yalnızca bu kedi cinsi değil, tüm uzun tüylü kedi cinsleri hala gizemini korur.

İran’dan ilk gelen kedilerin asıl rengi gri, Ankara’da ki İran Kedileri ise beyaz tüy rengine sahiptir.

Himalayan (Colorpoint Longhair), Exotic Shorthair, Chinchilla kedi cinsleri, üretim ve geliştirme aşamalarında İran Kedisi’nin kullanıldığı alt türlerdir.

İran Kedisi Özellikleri

Olumlu Özellikler

• Doğası gereği sakin ve sessiz bir kedi olduğundan, ev ve apartman hayatı için oldukça uygundur.
• Sahibine çok bağlıdır ve sürekli etrafında dolanır. Kucakta durmaktan ve kucakta okşanmaktan büyük keyif alır.
• Yarışmalar için uygun bir kedi cinsidir. Asil ve güzel bir görünüşe sahip olduğundan, herkesin beğenisini toplar.

Olumsuz Özellikler

• Tüy bakımı her gün düzenli bir şekilde yapılmalıdır. Bu çok önemlidir. Çünkü düğümlenmiş tüy yumaklarını kedinizi çok rahatsız eder ve düğümleri açma işlemi (tarama) ona acı verecektir.
• Göz akıntı problemleri, nefes alma problemleri, kalp ve böbrek hastalıkları sık görülür.
• Modern İran kedileri (basık surat), çene yapıları yüzünden yemek yemede zorlanabilir. Bu sebeptendir ki mama üreticileri bu cinse özel mamalar üretmektedir.

İran Kedisi Bakımı

İran kedilerinin bakımı için uzun tüylerinden dolayı zordur diyebiliriz. Sık, uzun ve iki tabakalı tüyleri daha fazla (dolanma) düğümlenebilir. Düzenli bir şekilde her gün tüylerini taramalısınız ve arada banyo yaptırma ihtiyacı diğer kedilere göre daha fazla olabilir. Tüy bakımı aksatılır ise, tüylerde açılması zor düğümlenmeler meydana gelir. Ayrıca düzenli taranması ölü tüylerin atılmasına ve midesinde tüy yumağı oluşum riskini düşürmeye yardımcı olur.

Tüy döküm zamanında bir pet kuaför tarafından tıraş edilebilir.

Gözlerini akıntılardan dolayı düzenli temizlemek gerekir. Diş bakımı, haftada bir ya da iki haftada bir fırçalanmasında bir sakınca yoktur.

İran Kedisi Karakteri

Fazlasıyla sessiz, sakin ve sadık bir kedidir. Sahibine bağlıdır sürekli etrafında dolanır ve ondan ilgi beklerler. Ev halkı ve diğer insanlara karşı arası iyidir. Sakin yapısı yaşı ilerledikçe daha çok arttığı için tembel kedi olarak nitelendirilir. Uyumayı çok severler ve ilgisini çekecek bir şey bulamadığı anda hemen bulunduğu yerde uyumaya başlarlar.

Kedi besleyen kişilerden, diğer kedi cinslerine göre bir çok konuda daha yüksek puan alırlar. Sahipleri ile yakınlığı, yabancılar ile ilişkisi, sessizlik, sevecenlik, temizlik ve titizlik konusunda diğer kedilerden daha olumlu şeyler söyleyebiliriz.

İran Kedisi Görünüşü

İran kedileri farklı renkler ve izlere sahip olabilir. Küçük ağız yapısı ve yuvarlak suratı, basık bir burun, kısa bacaklar, kalın, bol ve uzun tüyleri ile diğer cinslerden hemen ayırt edilebilir. Küçük kulaklıdır. Yüz ifadelerine bakıldığında sarkmış görünen alt dudak, onlara üzgün (mutsuz) bir yüz ifadesi kazandırır. Sırt bölgesinden ayaklarına kadar inen, aslan yelesini andıran kabarık ve uzun tüyleri vardır. Bu kabarık ve yumuşak tüyler, ona bir çok yarışmada birincilik kazandırmıştır.

Geleneksel ve modern şov kedisi olmak üzere iki farklı İran kedisi görünüşü var diyebiliriz.

Geleneksel İran kedileri, Traditional Persian / Doll-Face Persian olarak adlandırılır. Bu tanımlama, fazla bir değişiklik olmadan günümüze gelmiş orijinal İran Kedisi için kullanılır. Çünkü bazı ülkelerde ki üreticiler, kediyi standartları dışında üreterek basık burunlu (düz burun) halini geliştirmişlerdir. Bu yüzden basık burunlu İran kedileri için günümüzde modern diye tabir edilir.

Modern İran kedisi, 1960’lı yıllara yaklaşırken bu kedilerin bir mutasyon sonucu yüz yapılarında bir basıklık meydana geldi. Yüzleri, düz burunlu bir köpeğe (Pekinez) benzediği için “peke faced” olarak adlandırıldılar. 1990’larda bu kedilerde ciddi sağlık sorunları görülmeye başlansa da, bu durum üreticileri basık suratlı kediler üretmekten vazgeçirmedi.

Bu tür şov kedileri tüm yarışmalarda daha fazla kazanma şansı elde etse de, insanlar geleneksel İran kedilerinden vazgeçmedi.

Günümüzde modern türü için, düz veya basık suratlı, show persian, ultra-typing, modern İran gibi tanımlamalar kullanılır.

İran Kedisi Sağlık

Fazla banyo yaptırıldığında hastalanabilirler. Dışarıya çıkılırsa başka türlerin ona saldırma ve yaralama riski çok fazladır. Daha çok evde bakılmaya uygundur.

Nefes almada zorluk, cilt problemleri, göz sorunları ve doğum problemleri görülebilir. Kafa yapıları yüzünden yaşadıkları sağlık problemleri, İran Kedisini sağlık sorunlarının etkisi altında kalan kediler olarak baş sıraya yerleştirmiştir.  

Yaşanan bu sağlık sorunları yüzünden hayvan hakları savunucuları bu kedinin basık suratlı halini yasaklamak için bildiri ve öneride bulundu.

Yetişkin İran kedilerinde böbrek hastalıkları sık görülür. Yetişkinler için böbrek hastalığı görülmesi %36 - %49’lar gibi ciddi bir orandadır.

Kalıtsal kalp hastalığı görülme oranı %6 oranında olduğu söylenir ve böyle bir hastalığın teşhisi konduğunda, kalıtsallığın önüne geçebilmek için o kedinin kesinlikle üretilmemesi gerekir.

Kendilerini yalayarak temizlediklerinden, her uzun tüylü kedilerde olabileceği gibi nadiren de olsa midesinde tüy yumağı görülebilir. Böyle bir durum görülür ise, yumağı karnından atabilmesi için özel üretilmiş mamalar kullanılır.

Yaşam Süresi

Bu kedinin yaşam süresi hakkında iki farklı araştırma mevcuttur. İsveç hayvan sağlığı kuruluşu, İran Kedisi grubuna dahil tüm ırkların ortalama yaşam sürelerinin 12-13 yıl olduğunu söyler. Ancak İngiltere’de veteriner klinik verilerinde yaşam süreleri 12-17 yıl, ortalaması ise 14 yıldır.

Fiyatları

İran Kedisinin fiyatları genelde 500 TL ile 2.500 TL arasındadır. Ancak daha üzeri geniş bir fiyat aralığı görülebilir. Kedinin modern yüz veya geleneksel tip olması, yaşı, rengi, yarışma dereceleri, anne baba kalitesi, üreticinin yaptığı masraflar gibi birçok şey fiyat değişimine sebeptir. Bu yüzden fiyat aralıkları çok geniştir.

Verilerin yalnızca piyasa ortalaması olduğunu ve belirtilen rakamların altında veya üzerinde tutarlar ile de karşılaşmanızın mümkün olduğunu bilmelisiniz.

Puanlama

• İran Kedisi, bizden alacağı (10 üzerinden) puanlar tam olarak şöyledir:
• Türkiye İçin Popülarite: 9
• Zekâ: 4
• Çocuklar İle Arası: 8
• Hareketlilik: 5
• Bakım İhtiyacı: 8
• Oyunculuk: 5
• Eğitilebilirlik: 3